Een reis naar Japan, een oud familielid, maar vooral naar jezelf

Niemand zoals hij van Lucia van den Brink
Genre: Literatuur
Uitgever: Ambo|Anthos
Prijs: 20,99

De naam Lucia van den Brink klinkt je misschien wel bekend in de oren. Met haar boek Niemand zoals hij werd ze vorig jaar genomineerd voor de Hebban debuutprijs, die ze helaas niet won. Toch was ze op de radar van menig boekenliefhebber verschenen, waaronder die van mij. Zoals jullie weten, lees ik echter nauwelijks literatuur, en liggen romans dus een beetje uit mijn comfort zone. Toen Lucia mij vroeg of ik haar boek wilde lezen, twijfelde ik dus even. Maar ik kan alvast een tipje van de sluier oplichten: ik heb er geen spijt van dat ik ‘ja’ gezegd heb.

Renke heeft haar opa Pieter al een tijd niet gezien als ze op een dag pakketjes van hem ontvangt, met Post-its, origami kraanvogels en dagboekfragmenten. Opa Pieter is naar Japan vertrokken nadat hij gediagnosticeerd was met de spierziekte ALS. Waar Renke alle tijd van de wereld heeft, weet hij dat zijn dagen geteld zijn. Hij probeert er het beste van te maken en wil karatetraining volgen bij zijn vriend Yamada. Doordat hij langzaamaan afscheid moet nemen, krijgt de schaduwzijde van zijn persoonlijkheid soms de overhand. Als Renke haar baan verliest, reist ze opa achterna in een ultieme poging hem nog te leren kennen. In Nederland was ze dagelijks bezig met het delen van haar leven op haar blog en socialmediakanalen, maar tijdens haar reis komt ze er juist achter dat niet alles te delen valt. Hoe graag ze dat ook wil.

Het verhaal wordt geschreven vanuit Renke, een typische jonge vrouw in de 21e eeuw, waardoor het meteen heel herkenbaar wordt en het verhaal dichtbij komt. Renke doet haar best op haar werk (overuren incluis) én voor haar blog, hoopt op een promotie, probeert zich op sociaal vlak van haar beste kant te laten zien en toch is het niet genoeg: haar wereld stort een beetje in elkaar als ze die promotie op haar werk toch niet krijgt en dit is de druppel die de emmer doet overlepen: ze weet niet meer zo goed wat ze nu moet doen, en wie ze eigenlijk nog is. Tegelijkertijd ontvangt ze brieven en gevouwen kraanvogels van haar opa die zich in Japan bevindt, en besluit achter hem aan te gaan. Renke gaat zo letterlijk en figuurlijk op reis, naar haar opa, maar vooral naar zichzelf.

Aan de andere kant is er Pieter, de opa van Renke die je leert kennen door zijn dagboekfragmenten. Ondanks dat hij het op zijn oude dag en met de spierziekte ALS aandurft om naar Japan te verhuizen waar hij zijn geliefde sport karate weer op wil pakken, schuilt er een lieve, nuchtere Nederlander in hem. Hij takelt af, het proces beschrijft hij in zijn brieven en je merkt het ook goed, al snel heeft hij ook de grip op zijn pen verloren, maar blijft voorzichtig optimistisch. Het is duidelijk dat van den Brink haar research naar de spierziekte goed gedaan heeft, want naast dat het enorm droevig is wat Pieter overkomt, is het ook heel realistisch beschreven en krijgt Pieter kleur als personage. Je waant je met hem in Japan, beleeft wat er met hem gebeurd op lichamelijk gebied, voelt je bijna machteloos en toch moet je als lezer glimlachen dat hij er ondanks alles de moed en de kracht voor kan vinden er iets van te maken.

‘… Men moet schrijven met één lezer in gedachte. Als je een raam openzet en schrijft voor iedereen, vat je verhaal kou en krijgt het een longontsteking.

Ik weet wat ik wil vertellen. Ik wil het verhaal vertellen dat ik hier leef vertellen aan het leven hierna, míjn leven hierna, dat voortleeft in mijn dochter en kleindochter. Nu ik mijn stem verloren heb, ben ik plots kieskeurig. En ik wil geen longontsteking.’

Het is niet moeilijk te raden waarom Niemand zoals hij genomineerd was voor een debuutprijs. Het bevat namelijk alle ingrediënten voor een prachtige roman. De gevoelens van herkenbaarheid, machteloosheid, en droevigheid razen door je heen, maar er is ook plek voor vriendschap, begrip, liefde en (daad)kracht, in de meest letterlijke zin van het woord. Het is duidelijk dat van den Brink haar research heeft gedaan naar Japan en de spierziekte ALS, en het ontroerende einde zorgt ervoor dat dit een roman is die je niet snel vergeet.

Ik heb dit boek gekregen van de schrijfster. Mocht je het ook willen kopen, kun je hier klikken om het boek te kopen op Bol.com en hier op Bazarow. Je betaalt niets extra, maar ik krijg wel een kleine commissie wanneer je dit doet. Je kunt hem natuurlijk ook bij je lokale boekhandel halen!